„Wznoszę swe oczy ku górom…” czyli Dzień Judaizmu w Sieradzu

20 stycznia Dzień Judaizmu w Sieradzu był obchodzony po raz piąty. Tego dnia wspominana jest też rocznica sowieckiego nalotu na Sieradz. Tablice z nazwiskami ofiar są wmurowane w Ścianę Memorialną przy Domu Katolickim.

Po godzinie 16 została otwarta wystawa fotografii „Wznoszę swe oczy ku górom” autorstwa Simacha Kellera, rabina Łodzi. Pan rabin jest osobą niezwykle aktywną, bardzo lubi chodzić po górach i fotografować je. Był już i w Alpach, i na Kaukazie, ale najbardziej kocha Tatry. Opowiadał i pokazywał nam Orlą Perć, Zawrat, Dolinę Pięciu Stawów… Mówił o boskiej energii, którą góry mu przekazują i o tym, że tam zdarzają się ciekawe sytuacje, spotyka wspaniałych ludzi. Pan rabin był też przewodnikiem TOPR. Jego zdjęcia, wykonywane – z zasady – tylko na kliszy, a nie aparatem cyfrowym, są naprawdę piękne i gdybyśmy nie wiedzieli, że to zdjęcia rabina, można przypuszczać, że wykonał je zawodowy fotografik. Pan rabin nie fotografuje ludzi – interesują go przede wszystkim góry, skały, natura – czyli piękno Stworzenia. Postacie ludzkie pojawiają się na zdjęciach tylko sporadycznie, jako zarysy sylwetek, co wcale nie umniejsza znaczenia tych prac, których nie powstydziłaby się żadna galeria.

Opowieść rabina Simcha Kelera – chociaż fascynująca – musiała się skończyć, ponieważ była zaplanowana następna impreza artystyczna – otwarcie w Domu Katolickim wystawy pani Diti Rav-Ner – żony Pana Ambasadora Izraela w Polsce. Przybyło na nią wielu dostojnych gości – ks. bp włocławski Wiesław Alojzy Mering wraz z duchowieństwem, Główny Rabin Polski Michael Schudrich, rabin Łodzi Simcha Keller, Ambasador Izraela w Polsce, Zwi Rav-Ner, wojewoda łódzki Jolanta Chełmińska, wicemarszałek województwa Dorota Ryl, poseł na Sejm RP Cezary Tomczyk, prezydent Sieradza Jacek Walczak, a także lokalni działacze społeczni i mieszkańcy miasta. Było sporo wiernych parafii Wszystkich Świętych, którzy przyszli tu po popołudniowej Mszy świętej czy w drodze na Mszę św. wieczorną. Sala Domu Katolickiego była wypełniona. Wszystkich zebranych witał ks. prałat Marian Bronikowski, proboszcz parafii Wszystkich Świętych – to dzięki jego bezpośredniemu zaangażowaniu możliwy był przyjazd tak wspaniałych gości.

Pani Diti Rav-Ner opowiadała o tym, jak przygotowała wystawę. Z zawodu jest malarką, w swych pracach, w których łączą się obraz i fotografia, wykorzystała zdjęcia ulicy Próżnej w Warszawie – tej, która znajdowała się na terenie getta. Fotografie archiwalne kamienic ulicy, która zmieniła się od tamtej pory radykalnie, udostępnił artystce 3 lata temu Żydowski Instytut Historyczny. Artystka bardzo przeżyła zetknięcie się z tym materiałem, ale w pracach widzimy nie tylko tragedię getta, ale też teraźniejszość i nawet przyszłość. Autentycznie poruszony dziełami swej małżonki był Ambasador Izraela w Polsce Zwi Rav-Ner. Mówił o tym, że wykonała wspaniałą pracę, przywracając do życia wspomnienia o ulicy, po której przed wojną biegały polskie i żydowskie dzieci… Ta ulica znów tętni życiem i wcale nie jest pusta… Mówił o tym, że Izrael pamięta o Sprawiedliwych, a Żydzi – o Polakach, którzy ich ratowali. Mówił o potrzebie współpracy polsko-izraelskiej, a także tej na płaszczyźnie duchowej, o konieczności dialogu.

Tłumaczem pani Diti Rav-Ner, która jeszcze nie zna dobrze polskiego (przyjechała do Warszawy z mężem w kwietniu 2009 roku) była… siostra Agnieszka ze Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, pracująca w Sieradzu, do której pani Diti zwracała się per „Droga Siostro”. Czy to nie ekumenizm?

Po bardzo szybkim obejrzeniu zdjęć przeszliśmy do Ściany Memorialnej, gdzie Naczelny Rabin Polski Michael Shudrich zaśpiewał Psalm 130, a rabin Simcha Keller odmówił Kadisz – hebrajską modlitwę za zmarłych. Ks. bp Wiesław Alojzy Mering zaintonował „Ojcze nasz”. Potem goście złożyli biało-czerwone i biało niebieskie kwiaty – stosownie do koloru flag narodowych Polski i Izraela. Zapalono Światła Pamięci.

Rozeszliśmy się, ale w sercu pozostaną piękne widoki Tatr, wspaniałe zdjęcia ulicy Próżnej, słowa modlitwy, będące znakiem wiary w jedynego Boga. Takie spotkania są niezwykle potrzebne, bo przypominają o wspólnym dziedzictwie, o duchowości, o tym, że Żydzi mają swe miejsce w polskiej historii, tradycji i kulturze, że obie tradycji mogą się przenikać i uzupełniać. Cenne jest to, że w spotkaniach nie uczestniczą wyłącznie staruszkowie, lecz coraz częściej – przedstawiciele pokolenia średniego, którzy nie pamiętają II wojny światowej i Holokaustu – bo mieli szczęście się urodzić dwadzieścia i więcej lat później. To daje nadzieję, że wspólne dziedzictwo będzie pielęgnowane.

Szalom! Do zobaczenia za rok!

Duszyczka Irenka tekst

Duszek Zbyszek zdjęcia