Polska w Schengen

Nowe zasady wydawania wiz

19 grudnia 2007 r. w „Kredobanku Ukraina” we Lwowie odbyła się konferencja prasowa. Tematem były nowe zasady wydawania wiz do Polski już od teraz – po 21 grudnia 2007 roku. Uczestniczyli w niej: Konsul Generalny RP we Lwowie Ambasador Wiesław Osuchowski, kierownik działu wizowego KG RP we Lwowie Mirosław Gryta, Beata Dędza-Dobosz, konsul tegoż działu, zajmująca się kontaktami z lwowskimim biurami turystycznymi oraz Jadwiga Pechaty, referent i tłumacz.

Informacja podstawowa zostanie podana Czytelnikom, obywatelom Ukrainy, w oddzielnym materiale. Zwrócono natomiast uwagę na kilka szczegółów.

„W mojej ocenie zbyt wiele sensacji jest związanych ze wstąpieniem Polski do strefy Schengen -, powiedział na wstępie pan Wiesław Osuchowski. – Nie wiem, czy bardziej są zainteresowani dziennikrzarze ukraińscy, czy polscy. Od polskich nie mogę się odpędzić. Wielkie stacje telewizyjne na bieżąco rozmawiają z nami. TVP 1, TVN, także Polskie Radio... Chciałbym za waszym pośrednictwem uspokoić wszystkich obywateli ukraińskich, stających przed nową sytuacją. Wielkich rewolucji nie ma. Po pierwsze, dotychczas obywatele Ukrainy otrzymywali wizy do państw Schengen. Te zasady są obowiązujące również dla Polski.”

Podkreślono, że wizy, wydane dotychczas, są ważne. Obywatele Ukrainy mogą na nie wjeżdżać do końca ich ważności, ale tylko do Polski.

Wizy Schengen są wprowadzane z dniem 21 grudnia 2007 roku. Są dwie kategorie wiz – schengeńskie i krajowe. Wiza Schengen będzie kosztowała 35 EUR. W przypadku, gdy wniosek wizowy wraz z dokumentami zostanie złożony na 3 dni przed planowaną datą wyjazdu, opłata będzie stanowiła 70 EUR. wizy krajowe będą bezpłatne.

Komu będą wydawane wizy krajowe?

Będą to długoterminowe wizy do pracy w Polsce, wizy dla osób, studiujących w Polsce czy odbywających tam staż. Trzecia grupa – to wizy dla osób, będących w związkach małżeńskich z obywatelami polskimi. W przypadku studentów trzeba będzie przedłożyć zaświadczenie z uczelni i legitymację studencką, w przypadku małżonków – akt ślubu. Osoby, które będą jechały do Polski w celu podjęcia pracy, będą musiały przedstawić albo oświadczenie o zamiarze zatrudnienia, albo przyrzeczenie o zatrudnieniu.

Wizy Schengen dla Polaków na Ukrainie

Osoby, będące Polakami, chcące jechać tylko do Polski, a nie należące do grup, wymienionych wyżej, będą otrzymywały wizy Schengen – do momentu wejścia w życie Ustawy o Karcie Polaka, czyli do 1 kwietnia 2008 r. W Karcie Polaka jest zapis, że wizy dla Polaków będą bezpłatne.

Nie ma takiego konsulatu na świecie

W trakcie konferencji zwrócono uwagę na ogromną ilość osób, ubiegających się w konsulacie lwowskim o wizę do Polski. Był taki moment, że wydawano 2 tys. wiz dziennie. Tyle osób liczy małe miasteczko. żeby sprostać wszystkim zapotrzebowaniom, trzeba by wydawać 3 tys wiz dziennie... Jak dotąd, nie znaleziono złotego środka, żeby temu sprostać. Są kolejki – jest korupcja w kolejce, jest rejestracja przez Internet – i korupcja w Internecie poprzez działalność hakerów. Zadecydowano, że w okresie przejściowym będzie obowiązywała rejestracja przez Internet. Są prowadzone prace nad takim systemem MSZ, z którym hakerzy sobie nie poradzą. Bazy danych będą chronione w MSZ, nie będzie do nich możliwości włamania. Dotychczasowy zapis przez Internet nie jest idealny, ale porządkuje kolejkę. Codziennie o godz. 10.00 rano są ogłaszane wolne miejsca na następny dzień. Oczywiście, ta ilość wolnych miejsc zostaje bardzo szybko zajęta. Nie może jednak tych miejsc być więcej, niż są w stanie obsłużyć w Konsulacie.

„Jest to jedyny konsulat na świecie, który pracuje na dwie, a czasem – na trzy zmiany”, - dodał Ambasador Wiesław Osuchowski. Zaczynamy pracę o 7.00, kończymy o 22.00. Na Ukrainie wydano 600 tys. wiz, tylko przez Konsulat Generalny RP we Lwowie – 300 tys.

Trzeba zrozumieć sytuację w Konsulacie

„Rozumiem osoby, które stoją w kolejce, bo jak sam stoję w kolejce dłużej, niż 15 minut, jestem cały spocony – mówił pan Ambasador. „To jest szalenie trudna i ciężka praca. Jakbym nawet miał dostawać trzy razy tyle, co konsul Gryta, to bym się tej pracy nie podjął. Trzeba mieć bardzo dużą odporność, żeby wytrzymać dwudziestu-trzydziestu rozjuszonych petentów dziennie. Sytuacja się poprawi, napewno za 1,5 roku, kiedy oddamy do użytku nowy budynek Konsulatu.

W nowym pomieszczeniu będzie nowa procedura przyjmowania petentów. Po pierwsze, będzie 15-18 okienek, co w sposób zasadniczy usprawni przyjmowanie wniosków. Poza tym, elestyczniej bdzie można podejść do zatrudnienia personelu. Teraz, jakbym nawet chciał zatrudnić więcej osób, nie mam, gdzie ich ulokować.”

Jest ciężko ocenić, jakie zapotrzebowanie na wizy będzie w tej nowej sytuacji. Owszem, za miesiąc-półtora można będzie już powiedzieć, jaka jest skala starających się o wizy. Jeżeli zainteresowanie będzie mniejsze, może zostać przywrócona „żywa” kolejka. Nie wiadomo jednak, czy się w ten sposób poradzi ze „sprzedawcami”, którzy krążą pod Konsulatem. „Nie możemy sobie z nimi poradzić, a władze patrzą na nich pobłażliwie”, - powiedział pan Ambasador. Nie jest możliwe, żeby konsulowie chodzili i i pilnowali kolejki.

Cały proces jest związany z pewnymi trudnościami. „Pierwszą wizę nie będzie tak łatwo uzyskać, to mówię szczerze,”- mówił pan Ambasador. Do każdej wizy potrzebne będzie zaproszenie, polisa ubezpieczeniowa, kilka innych dodatkowych dokumentów. „Wiele dokumentów będziemy musieli weryfikować. Umiejętność podrabiania dokumentów jest specjalnością obywateli ukraińskich. Są takie dokumenty, że to, iż są fałszywe, możemy stwierdzić dopiero przy drugim-trzecim wnikliwym przejrzeniu. Lepiej się starać przekonać konsula, że wyjazd jest konieczny i potrzebny, a unikać takich rzeczy, które łamią prawo.” - dodał pan Ambasador. Lepiej powiedzieć prawdę, niż oszukać, bo inaczej się trafia do rejestru osób, mających zakaz wjazdu już nie tylko do Polski, ale do krajów Schengen.

Poza tym, osoba, która będzie przebywała w Polsce nawet o dwa dni za dużo, niż to przewiduje termin, zaznaczony w wizie, zostanie deportowana. Deportacja również oznacza zakaz wjazdu zarówno do Polski, jak i do krajów Schengen. Ważne jest, żeby pamiętać, że wizę można przedłużyć również w Polsce.

Jest 14 grup osób, które w ogóle nie będą płacić za wizy. To przewiduje protokół, który został podpisany między Rządem Ukrainy i Rządem RP w roku 2003. Osoby te zostają zwolnione z opłat wizowych z chwilą ratyfikowania umowy między Ukrainy a UE. To bliscy krewni osób, przebywających legalnie na terenie RP, członkowie delegacji oficjalnych, członkowie rządu i parlamentu, Sądu Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, uczniowie, studenci oraz ich opiekunowie i nauczyciele, osoby niepełnosprawne, osoby, jadące do Polski w sprawach losowych, z przyczyn humanitarnych (np. na pogrzeb, na groby osób bliskich, lub na leczenie czy operację), uczestnicy międzynarodowych imprez sportowych, osoby, biorące udział w przedsięwzięciach naukowych i kulturalnych, uczestnicy oficjalnych programów wymiany, zorganizowanej przez zaprzyjaźnione miasta, dziennikarze, emeryci i renciści, kierowcy, przewożąccy towary w ruchu międzynarodowym, członkowie załóg poiągów, statków, samolotów, dzieci i młodzież do lat 18.

Ratyfikowanie umowy może nastąpić bardzo szybko. Pan Arsenij Jaceniuk, ówczesny Minister Sparaw zagraniczynych uczestniczył w negocjacjach tej umowy. Obecnie, kiedy został spikerem parlamentu, może to zostać przeprowadzone bardzo szybko.

Strefa przygraniczna

W sprawie ruchu bezwizowego przez granicę dla ludności, mieszjkającej w strefie przygranicznej, nie ma informacji pozytywnej. Gubernator Ziemi Lwowskiej Petro Olijnyk jest bardzo za tym, żeby tę strefę wprowadzić. Pojawiają się różne propozycje, jaką rozciągłość ma ona mieć. Pierwsza propozycja – to 30 km, druga – 50 km, a trzecia – 100 km. Pojawia się też propozycja, żeby ludzie, pragnący wyruszyć do Polski bez wizy, mieszkali w owej strefie przygranicznej conajmniej przez 2 lata i mieli prawo do bezwizowego wjazdu do Polski conajmniej przez 10 lat. Istnieje też obawa, że przejścia graniczne zaczną pękać w szwach. Może pomóc EURO 2012, ponieważ obie strony przygotowują się do dużych inwestycji. „Liczę na przyjazne ludziom linie kolejowe, które by w jakiś sposób rozwiązywały ten problem. Uważam, że łatwiej wybudować je, niż lotniska”, - powiedział pan Ambasador.

Jedna i druga strona obawia się handlu przygranicznego takimi artykułami jak alkohol, wyroby tytoniowe i paliwo. Służby graniczne jednej i drugiej strony obawiają się zablokowania granic.

Wizy turystyczne

Dziennikarze zasugerowali, że obecnie firmy turystyczne nie przyjmują dokumentów od osób, pragnących wyjechać w tym celu do Polski. „Było bardzo dużo wniosków wizowych w celach turystycznych. Podjąłem decyzję – załatwiamy to od razu”, - powiedział Ambasador Wiesław Osuchowski. „Nam też zależy na turystyce i zależy nam na obecności turystów ukraińskich. Staramy się, by biura turystyczne, które zgłaszają się po wizy, otrzymywały je tego samego dnia”.

środki płatnicze

Ostatnie Rozporządzenie Ministra Finansów RP mówi o tym, że obywatelele Ukrainy, wjeżdżając na teren Polski, winni posiadać 100 złotych na każdy dzień pobytu, nie mniej, niż 300 złotych. Jeżeli osoba posiada zaproszenie, poświadczone przez wojewodę, nie musi przedstawiać ani ubezpieczenia medycznego, ani pieniędzy na pobyt.

Polska a kraje Schengen

Każda wiza Schengen, wystawiona w konsulacie lwowskim od 21 grudnia 2007 r., będzie uprawniała do pobytu w Polsce przez czas, określony w wizie, ale nie dłużej, niż 90 dni. Każdy posiadacz takiej wizy będzie mógł bez przeszkód odwiedzać wszystkie państwa strefy Schengen. Okres oczekiwania na wizę będzie stanowił do 10 dni. Będą też wydawane wizy wielokrotne, ale będzie to zależało od dokumentów, które złoży wnioskodawca.

Osoba, ubiegająca się o wizę, musi posiadać ubezpieczenie medyczne na okres, wskazany w ankiecie wizowej.

Schengen i Unia Europejska naciskają na Polskę, żeby granicę uszczelnić. Dotychczas podejście było bardzo liberalne, był problem kolejki, a nie wizy. Trzeba brać pod uwagę, że po przekroczeniu granicy ukraińsko-polskiej znikają granice dalej na Zachód. W systemie elektronicznym będzie informacja, gdzie i przez kogo została wydana wiza osobie, która nielegalnie przebywa na Zachodzie. Spowoduje to jedynie dodatkowe sankcje i uszczelnienia granicy.

Dotychczas wydawano głównie wizy pobytowe na 90 dni z terminem ważności 6 miesięcy. W praktyce w 90% były to wizy do... pracy „na czarno”. Obecnie przy wydawaniu wiz będzie prowadzona rozmowa konsula z wnioskodawcą, ale tylko w sytuacjach wątpliwych.

są testowane nowe urządzenia i systemy informatyczne, które łączą Konsulat we Lwowie ze Strażą Granicząną, centralą w Warszawie i nawet służbami Schengen.

Kto nie otrzyma wizy Schengen w konsulacie polskim?

Każdy może złożyć wniosek wizowy, ale nie każdy wizę otrzyma. W Polsce, jak w każdym kraju, są spisy osób, mających status persona non grata. W konsulacie będzie też spis osób, które nie są pożądane w całej Unii Europejskiej. Najczęściej są to handlarze narkotykami, kryminaliści, inni przestępcy, osoby, poszukiwane przez Interpol. Można się tu też znaleźć za fałszowanie danych – np. podpisu, co będzie traktowane jako świadome wprowadzanie konsula w błąd.

Cóż, mamy nadzieję, że wiza Schengen nie będzie ani żelazną kurtyną, ani przeszkodą, ani problemem życiowym dla osób, chcących studiować w Polsce, pracować tam, odwiedzać rodzinę i przyjaciół... Informacje, które nam przekazano, napawają optymizmem. Musi być dobrze!

Irena Masalska